====== Creidaizm ======
**Creidaizm, padraighizm, abbanizm, //ár creideamh//**- religia monoteistyczna istniejąca w [[Drugi Świat|Drugim Świecie]], wyznawana głównie przez ludy z północno-zachodniej części kontynentu ([[Zaiszymie]]). Jej cechami charakterystycznymi były: bardzo rozbudowane życie monastyczne będące podstawą organizacji oraz kult licznego grona świętych.
===== Historia =====
Główne założenia Creidaizmu powstały w III w. 2.s., podczas działalności [[św. Abban|św. Abbana]], wędrownego kaznodziei i proroka pochodzącego z [[Centralne Wzgórza|Centralnych Wzgórz]]. Nowa wiara szybko rozprzestrzeniała się wśród mieszkańców Zaiszymia, wypierając pierwotne kulty lokalnych bóstw. W 261 r. 2.s. założony został pierwszy klasztor- [[Norsax]]. Do końca IV w. 2.s. całe Zaiszymie przyjęło nową religię.\\
V wiek 2.s. nazywany jest //złotym wiekiem creidaizmu//. W tym okresie żyło najwięcej świętych i powstała większość klasztorów, będących centrami kulturalnymi, naukowymi i (często) administracyjnymi.
===== Podstawy wiary =====
Główne założenia nowej wiary zostały sformułowane przez św. Abbana i spisane w //[[Leabhar Gorm]]//. Świat i człowiek został stworzony przez wszechpotężnego boga- Uile-Chumhachtacha, który następnie pozostawił go samemu sobie. Jednocześnie zesłał ludziom nakazy moralne, dzięki którym po śmierci trafią na [[Oileán]]- wyspę, będącą mieszkaniem bóstwa. Jedynie wstawiennictwo zmarłych żyjących zgodnie z zasadami wiary może wpłynąć na stwórcę i nakłonić go do bezpośredniej ingerencji.\\
Znacznie większym kultem niż sam Uile-Chumhachtach otoczeni są święci- ludzie, którzy spędzili życie w zgodzie z jego przykazaniami i trafili na Oilean. Ich przychylność może zapewnić przychylność bóstwa.  
===== Klasztory i hierarchia =====
Creidaizm był religią całkowicie zdecentralizowaną. Podstawową jednostką życia religijnego był klasztor, na czele którego stał opat. Klasztory tworzyły sieć, składającą się z dużych ośrodków (zasłużonych historycznie, naukowo i kulturowo) oraz klasztorów filialnych. Mnisi nie odseparowywali się od społeczeństwa, lecz aktywnie uczestniczyli w życiu pobliskich osad. 
===== Zobacz też =====
  * [[święci creidaizmu]]
  * [[kultura]]
  * [[historia]]
  * [[zaiszymie]]