Iszym

Iszym (ros. Иши́м, kaz. Есіл) – rzeka w w północnym Kazachstanie i w Republice Zauralskiej, lewy dopływ Irtyszu. Długość - 2450 km, powierzchnia zlewni - 177 tys. km², średni przepływ (215 km od ujścia) - 56,3 m³/s, maksymalny przepływ - 686 m³/s. Reżim śnieżny z maksimum w maju i czerwcu.

Źródła Iszymu leżą w górach Nijaz w północnej części centralnego Pogórza Kazachskiego. W górnym biegu w większości obiera kierunek zachodni oraz północno-zachodni i płynie w wąskiej dolinie o stromych brzegach, przecinając m.in. stolicę Kazachstanu Astanę. Następnie koło miasta Atbasar zmienia kierunek na południowo-zachodni, po czym za Dierżawińskiem robi zwrot na północ i północny wschód. Wypływa na Step Iszymski na Nizinie Zachodniosyberyjskiej, przepływa przez Pietropawłowsk, przecina granicę kazachsko-zauralską, miasto Iszym i uchodzi do Irtyszu koło wsi Ust-Iszym. W dolnym biegu dolina Iszymu jest bagnista, wiosną rzeka rozlewa się do 15 km szerokości. Zamarza w listopadzie, rozmarza w kwietniu lub maju. Największe dopływy - Kołuton, Żabaj, Akkanburłuk, Tersakkan.

Rzeka jest żeglowna na odcinku 270 km w górę od Pietropawłowska i około 100 km przed ujściem (w dół od Wikułowa).

Na rzece dwa zbiorniki retencyjne: Wiaczesławski i Siergiejewski. Jej wody są wykorzystywane jako pitne i do nawodnienia pól.

Główne dopływy: prawe - Kołuton, Żabaj, Akkanburłuk

Miasta nad rzeką: w Kazachstanie - Astana, Pierwomajka, Siergiejewka, Dierżawińsk, Pietropawłowsk; w Zauralu- Iszym, Bałagany, Kargały, Ust-Iszym.

Zobacz też