Mongolopedia Wolna Encyklopedia

Ta strona jest tylko do odczytu. Możesz wyświetlić źródła tej strony ale nie możesz ich zmienić.
====== Kalifizm ======
**Kalifizm**- ogólna nazwa religii wyznawanej w [[Wielkie Imperium Mongolskie|Wielkim Imperium Mongolskim]]. Podstawowe założenia zostały wykształcone jeszcze w [[Pierwszy Świat|Pierwszym Świecie]], lecz ostateczną formę osiągnął w II-III w. [[Drugi Świat|IIs]]. Najważniejszą cechą kalifizmu jest boski kult [[Kalif wielki władca imperium|Kalifa]].
===== Historia =====
Początki kalifizmu sięgają Pierwszego Świata, kiedy to wykształciły się pierwsze kulty Wielkiego Bóstwa i pomniejszych duchów. Bóg zwany Kracykiem miał stworzyć świat, bóstwa i ludzi. Jego kult jest wspomniany w [[Kroniki Mongolii|Kronikach Mongolii]].\\
W pierwszym wieku [[Drugi Świat|Drugiego Świata]] władca Imperium- Kalif został utożsamiony z wcieleniem pierwotnego Kracyka i otoczony boskim kultem. Obecna forma kalifizmu pochodzi z III w. IIs.
===== Podstawy kalifizmu =====
Najważniejszymi cechami kalifizmu są:
  * boski kult Kalifa,
  * kult bóstw pomniejszych, z których najważniejsze są Niebo i Ziemia,
  * kult przodków,
  * występowanie grupy bytów duchowych, które są "neutralne" pod względem moralnym.
Istotą kalifizmu jest boski kult, jakim otacza się Kalifa. Jest on wcieleniem najwyższego boga Kracyka i posiada nieograniczoną władzę. Jego moc jest obrazowana poprzez [[Lista wszystkich tytułów|Tytuły]], które określają Kalifa i przybliżają ludziom jego potęgę.\\
Poza Kalifem, jako najwyższym bóstwem, wierni oddają cześć pomniejszym bogom-opiekunom, którzy są ściśle zhierarchizowani. Największym poważaniem cieszą się [[Shagger]], zwany także Tenger lub Tengri- Niebo i [[Twoja Stara bóstwo|Twoja Stara]] (Etugen)- Ziemia. Niżej w hierarchii stoją pozostałe bóstwa, zwane Tengri (niebianie). Zwykle dzieli się je na tengri zachodnie (dobre) oraz wschodnie (złe). Ich liczba jest określona. Na samym dole boskiej hierarchii znajdują się Dobre Duchy, które przebywają w różnych miejscach, np. opiekują się starymi drzewami, górami czy rzekami.\\
Szacunkiem darzone są także dusze przodków. Wierni po śmierci trafiają do [[Ogrody Kalifa|Ogrodów Kalifa]], skąd mogą wspierać żyjących potomków dobrą radą lub przestrogą.\\
Zło jest reprezentowane przez [[Jud|Juda]], bóstwo które zbuntowało się przeciwko Kracykowi. Jud dysponuje zastępami [[Żydoblin|Żydoblinów]] i dusz [[Żydzi|Wyznawców]], których zadaniem jest szkodzenie ludziom.\\
Cechą charakterystyczną kalifizmu jest występowanie grupy bytów duchowych o nieokreślonej moralności, tj. różnorodnych czartów, diabłów, głodnych bóstw, ghuli i duchów. Kalif może im rozkazywać, jednak nie zawsze ma na nie wpływ. Często działają na własną rękę, nie opowiadając się ani po stronie Dobra, ani Zła.\\
===== Rytuały =====
Kalifizm jest religią niejednorodną pod względem obowiązujących i wykonywanych rytuałów, które często zależą od kultury regionalnej i wyobraźni szamana. Najczęściej spotykanymi formami oddawania czci Kalifowi jest modlitwa na klęczkach, padając na twarz w kierunku [[Ułan Bator]]. Odśpiewywanie hymnów (//[[Gaude Mater Mongolia]]//) i używanie młynków modlitewnych także jest bardzo popularne. Ofiary materialne są składane szamanom i klasztorom- stanowią ich źródło utrzymania. Szamani często składają ofiary z roślin, wonności i, w wyjątkowych sytuacjach, ze zwierząt.
===== Rola szamanów =====
Szamani pełnią rolę pośredników między ludźmi a [[bogowie|bogami]]. Odprawiają rytuały, przekazują wiedzę o przodkach i religii oraz doradzają urzędnikom w sprawach prawa. Rola szamana jest najczęściej dziedziczna. Szamani z jednego ajmaku zbierają się na lokalnych posiedzeniach, wybierając reprezentantów do Rady Szamanów Wielkiego Churału Mongolskiego. Na czele Rady Szamanów stoi wybieralny Arcyszaman. Posiedzenia w ajmakach służą wymianie doświadczeń i samokształceniu, pełnią też rolę turnieju, gdzie szamani udowadniają swoje boskie kontakty.\\
Wielu szamanów żyje w zorganizowanych społecznościach- klasztorach, część jednak mieszka na stepach w pojedynczych jurtach. 
===== Święta =====
Kalendarz świąt mongolskich oparty jest o [[lista wszystkich tytułów|Tytuły Kalifa]]. Każdy dzień jest uważany za święto, przy czym znane powiedzenie mongolskie stwierdza, że "Najlepszym sposobem uczczenia Kalifa jest ciężka praca". Oczywiście w przypadku ważnych świąt (Nowy Rok, [[Nadaam]]) organizowane są uroczyste procesje, jarmarki i zawody, a wielu wiernych w tych dniach nie pracuje.\\
Najważniejsze święta w roku to:
  * Nowy Rok
  * Karnawał Mongolski
  * Święto Tytułów Nieoficjalnych
  * Święto [[Czarny Talib|Czarnego Taliba]]
  * Święto [[Ojciec Kalif|Ojca Kalifa]]
  * [[Nadaam]]
  * Święto [[Cała Energia Wszechświata skondensowana w jednej świetlistej Kuli|Całej Energii Wszechświata Skondensowanej w Jednej Świetlistej Kuli]]
===== Świątynie =====
Świątynie kalifistyczne różnią się wyglądem, w zależności od warunków geograficznych. Często są budowane z lokalnie dostępnych materiałów. Najważniejszym punktem świątyni jest sala, gdzie znajduje się ołtarz, na którym składa się ofiary [[Kalif wielki wladca imperium|Kalifowi]]. Mogą tam wchodzić jedynie szamani. Wierni zbierają się w innej sali lub na dziedzińcu. Świątynie w [[Mongolia|Mongolii]] i Chinach często są elementami klasztorów. Wokół głównych sal znajdują się wtedy cele szamanów, sala jadalna, kuchnia, warsztaty i magazyny, a często także stajnie i sale dla gości. Na stepach klasztory często pełnią rolę miejsc noclegowych. Przy każdej świątyni znajduje się wieża, z której szamani wzywają na modlitwy okolicznych mieszkańców. Często na zachodzie [[Wielkie Imperium Mongolskie|Imperium]] przypominają minarety. Także tam w ścianach świątyń znajdują się wnęki wskazujące kierunek do [[Ułan Bator]].
===== Zobacz też =====
   * [[Kalif wielki wladca imperium|Kalif]]
   * [[Kultura]]
   * [[Wielkie Imperium Mongolskie]]
Mongolopedia Wolna Encyklopedia

Narzędzia użytkownika

Narzędzia witryny

Narzędzia strony
