Mongolopedia Wolna Encyklopedia

Napisz więc to, co widziałeś, i to, co jest, i to, co potem musi się stać.

Narzędzia użytkownika

Narzędzia witryny


kazachstan

Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

Odnośnik do tego porównania

Poprzednia rewizja po obu stronach Poprzednia wersja
Nowa wersja
Poprzednia wersja
kazachstan [2011/02/20 14:39]
patryk
kazachstan [2015/08/24 15:23] (aktualna)
patryk [Infrastruktura]
Linia 1: Linia 1:
 ====== Kazachstan ====== ====== Kazachstan ======
-<WRAP center round info 60%> 
-Ten artykuł będzie niezmiernie długi, lecz jego budowa zajmie jeszcze mnóstwo czasu. Wejdź na tę stronę za kilka dni. 
-</WRAP> 
-<WRAP center round box 60%> 
-{{:animated-flag-kazakhstan.gif?100|Niech żyje Kazachstan!}}//Niech żyje Kazachstan! Niech żyje Król! Niech żyją sojusznicy!// 
-</WRAP> 
  
 <WRAP right 300px> <WRAP right 300px>
Linia 11: Linia 5:
 ;#; ;#;
  
-|Królestwo Kazachstanu\\ //Қазақстан Королевство//||+ Królestwo Kazachstanu\\ //ҚазақстанКоролевство//  ||
 |{{:800px-flag_of_kazakhstan.svg.png?200|Flaga Kazachstanu}}|{{:400px-coat_of_arms_of_kazakhstan.svg.png?120x120|Herb Kazachstanu}}| |{{:800px-flag_of_kazakhstan.svg.png?200|Flaga Kazachstanu}}|{{:400px-coat_of_arms_of_kazakhstan.svg.png?120x120|Herb Kazachstanu}}|
-|Flaga|Herb| +|[[flaga_kazachstanu|Flaga]]|Herb| 
-|Hymn|//Mój Kazachstan//|+|Hymn|//[[Hymn Kazachstanu|Mój Kazachstan]]//|
 |Ludność|15 399 437| |Ludność|15 399 437|
 |Gęstość zaludnienia|5,67 osób/km<sup>2</sup>| |Gęstość zaludnienia|5,67 osób/km<sup>2</sup>|
 |Powierzchnia|2 717 300 km<sup>2</sup>| |Powierzchnia|2 717 300 km<sup>2</sup>|
-|Stolica|Astana (kaz. //Stolica//)|+|Stolica|[[Astana]] (kaz. //Stolica//)|
 |Ustrój|Monarchia konstytucyjna| |Ustrój|Monarchia konstytucyjna|
 |Język urzędowy|Kazachski, rosyjski| |Język urzędowy|Kazachski, rosyjski|
Linia 24: Linia 18:
 |Strefa czasowa|UTC +5 do +6| |Strefa czasowa|UTC +5 do +6|
 |Stosunek do Wielkiego Imperium|Nienawistny| |Stosunek do Wielkiego Imperium|Nienawistny|
-|Mapa|{{:kazakhstan_map.png?250x150|Mapa Kazachstanu}}|+|Mapa|{{:kazakhstan_map_new.png?250x150}}|
  
 ;#; ;#;
Linia 30: Linia 24:
 </WRAP> </WRAP>
  
-**Kazachstan**, państwo w Azji Środkowej i Europie (12% powierzchni), nad Morzem Kaspijskim, graniczy z [[Rosja|Rosją]] i [[Wielkie Imperium Mongolskie|Wielkim Imperium Mongolskim]].+**Kazachstan**, państwo w Azji Środkowej i Europie (12% powierzchni), nad Morzem Kaspijskim, graniczy z [[Rosja|Rosją]], [[Republika Zauralska|Republiką Zauralską]], [[Republika Syberyjska|Republiką Syberyjską]] i [[Wielkie Imperium Mongolskie|Wielkim Imperium Mongolskim]].
 ===== Ustrój i polityka wewnętrzna ===== ===== Ustrój i polityka wewnętrzna =====
-Kazachstan jest królestwem od 2012 r. (IVE 18 r.). Na czele państwa stoi dziedziczny król, mający prawo inicjatywy ustawodawczej (dekrety), weta i łaski, jest też naczelnym wodzem armii. Władza ustawodawcza należy do Senatu (Mażilisu) liczącego 146 członków, wybieranego podczas wyborów powszechnych (kadencja trwa 5 lat). Wyborcy głosują jedynie na partie polityczne, które po wyborach wyznaczają deputowanych z list kandydatów zgłoszonych przed wyborami. Próg wyborczy wynosi 10%.\\+Kazachstan jest królestwem od 2015 r. (IVE 21 r.). Na czele państwa stoi dziedziczny król, mający prawo inicjatywy ustawodawczej (dekrety), weta i łaski, jest też naczelnym wodzem armii. Władza ustawodawcza należy do Senatu (Mażilisu) liczącego 146 członków, wybieranego podczas wyborów powszechnych (kadencja trwa 5 lat). Wyborcy głosują jedynie na partie polityczne, które po wyborach wyznaczają deputowanych z list kandydatów zgłoszonych przed wyborami. Próg wyborczy wynosi 10%.\\
 Władzę wykonawczą sprawuje rząd, kierowany przez króla. Wybierany jest spośród członków partii rządzącej (król ma prawo mianować do 7 członków rządu) na okres pięciu lat.\\ Władzę wykonawczą sprawuje rząd, kierowany przez króla. Wybierany jest spośród członków partii rządzącej (król ma prawo mianować do 7 członków rządu) na okres pięciu lat.\\
 Przy niezwykle wysokim odsetku mniejszości narodowych w Kazachstanie funkcjonuje wiele ośrodków kulturalnych, instytucji oraz wydawnictw w językach mniejszościowych (rosyjskim, hebrajskim, jidysz).\\ Przy niezwykle wysokim odsetku mniejszości narodowych w Kazachstanie funkcjonuje wiele ośrodków kulturalnych, instytucji oraz wydawnictw w językach mniejszościowych (rosyjskim, hebrajskim, jidysz).\\
 W Kazachstanie żywa jest świadomość podziałów klasowych (chłopi, inteligencja, burżuazja), mimo konstytucyjnie zagwarantowanej równości obywateli. Tytuły szlacheckie pełnią wyłącznie rolę honorową.\\ W Kazachstanie żywa jest świadomość podziałów klasowych (chłopi, inteligencja, burżuazja), mimo konstytucyjnie zagwarantowanej równości obywateli. Tytuły szlacheckie pełnią wyłącznie rolę honorową.\\
 +W Kazachstanie działalność partii o charakterze komunistycznym jest nielegalna.\\
 Specyfiką prawa kazachskiego jest kara "pozbawienia praw do obrony". Osoba pozbawiona takich praw (np. komunista) nie może oczekiwać pomocy prawnej czy w jakiejkolwiek innej postaci od organów państwa (np. policji), co pozwala na wykonywanie samosądów nad osobami pozbawionymi praw do obrony. Specyfiką prawa kazachskiego jest kara "pozbawienia praw do obrony". Osoba pozbawiona takich praw (np. komunista) nie może oczekiwać pomocy prawnej czy w jakiejkolwiek innej postaci od organów państwa (np. policji), co pozwala na wykonywanie samosądów nad osobami pozbawionymi praw do obrony.
 ===== Gospodarka ===== ===== Gospodarka =====
 Niemal w równym stopniu gospodarka Kazachstanu opiera się na przemyśle i rolnictwie. Kraj posiada dość bogate złoża surowców energetycznych (węgiel kamienny, ropa naftowa, gaz ziemny) oraz rudy żelaza, miedzi, cynku, ołowiu, fosforytów, chromu, manganu, srebra i złota. Dzięki ich wydobyciu rozwija się przemysł hutniczy, maszynowy, chemiczny, a rolnictwo dostarcza surowców przemysłowi włókienniczemu i spożywczemu. Oprócz roślin przemysłowych (głównie bawełna, tytoń, buraki cukrowe) uprawia się zboża (pszenicę, jęczmień i owies) , ziemniaki. Spory odsetek upraw prowadzony jest na polach sztucznie nawadnianych. W hodowli dominują owce, bydło, konie, wielbłądy i kozy, a w okolicach większych miast – trzoda chlewna i drób. Z powodu stałego zagrożenia ze strony [[Wielkie Imperium Mongolskie|Wielkiego Imperium Mongolskiego]] funkcjonuje rozbudowany przemysł zbrojeniowy, z koncernem [[Mustafar]] na czele. Niemal w równym stopniu gospodarka Kazachstanu opiera się na przemyśle i rolnictwie. Kraj posiada dość bogate złoża surowców energetycznych (węgiel kamienny, ropa naftowa, gaz ziemny) oraz rudy żelaza, miedzi, cynku, ołowiu, fosforytów, chromu, manganu, srebra i złota. Dzięki ich wydobyciu rozwija się przemysł hutniczy, maszynowy, chemiczny, a rolnictwo dostarcza surowców przemysłowi włókienniczemu i spożywczemu. Oprócz roślin przemysłowych (głównie bawełna, tytoń, buraki cukrowe) uprawia się zboża (pszenicę, jęczmień i owies) , ziemniaki. Spory odsetek upraw prowadzony jest na polach sztucznie nawadnianych. W hodowli dominują owce, bydło, konie, wielbłądy i kozy, a w okolicach większych miast – trzoda chlewna i drób. Z powodu stałego zagrożenia ze strony [[Wielkie Imperium Mongolskie|Wielkiego Imperium Mongolskiego]] funkcjonuje rozbudowany przemysł zbrojeniowy, z koncernem [[Mustafar]] na czele.
 ===== Armia ===== ===== Armia =====
 +<WRAP 310px right>
 +|{{:800px-kazakhstan_royal_guard.jpeg?300|Gwardia}}|
 +|Gwardia Królewska|
 +</WRAP>
 Osobny artykuł: //[[Armia Kazachstanu]]//\\ Osobny artykuł: //[[Armia Kazachstanu]]//\\
  \\  \\
 Z powodu ciągłego zagrożenia ze strony [[wielkie_imperium_mongolskie|Wielkiego Imperium Mongolskiego]] Kazachstan jest zmuszony do utrzymywania rozbudowanej armii. W jej skład wchodzi stała [[armia_kazachska|Armia Kazachska]] o charakterze zawodowym, poborowa (lub ochotnicza) [[milicja_kazachstanu|Milicja]] oraz wiele organizacji paramilitarnych o charakterze samoobronnym, skupionych w [[gwardia_narodowa|Gwardię Narodową]]. Z powodu ciągłego zagrożenia ze strony [[wielkie_imperium_mongolskie|Wielkiego Imperium Mongolskiego]] Kazachstan jest zmuszony do utrzymywania rozbudowanej armii. W jej skład wchodzi stała [[armia_kazachska|Armia Kazachska]] o charakterze zawodowym, poborowa (lub ochotnicza) [[milicja_kazachstanu|Milicja]] oraz wiele organizacji paramilitarnych o charakterze samoobronnym, skupionych w [[gwardia_narodowa|Gwardię Narodową]].
 +
 ===== Infrastruktura ===== ===== Infrastruktura =====
 +//Osobny artykuł: [[Transport w Kazachstanie]].//
 +
 +
 Sieć dróg w Kazachstanie jest słabo rozwinięta. Drogi o nawierzchni utwardzonej występują jedynie wokół większych miast, a większość dróg na prowincji to drogi gruntowe.\\ Sieć dróg w Kazachstanie jest słabo rozwinięta. Drogi o nawierzchni utwardzonej występują jedynie wokół większych miast, a większość dróg na prowincji to drogi gruntowe.\\
 W porównaniu do słabej sieci drogowej dobrze rozwinięta jest sieć kolejowa. Linie kolejowe łączą każde większe miasto Kazachstanu, a w wielu osadach znajdują się stacje. Często obecność linii kolejowej zapewnia rozwój miejscowości.\\ W porównaniu do słabej sieci drogowej dobrze rozwinięta jest sieć kolejowa. Linie kolejowe łączą każde większe miasto Kazachstanu, a w wielu osadach znajdują się stacje. Często obecność linii kolejowej zapewnia rozwój miejscowości.\\
 Żegluga śródlądowa istnieje praktycznie na jeziorach: Aralskim i Bałchasz oraz na rzece Iszym. Żegluga śródlądowa istnieje praktycznie na jeziorach: Aralskim i Bałchasz oraz na rzece Iszym.
 ===== Kultura ===== ===== Kultura =====
-//W budowie//+Ważną rolę w działalności kulturowej pełnią //akynowie//, czyli wędrowni literaci-śpiewacy. Przy akompaniamencie tradycyjnych instrumentów wykonują własne lub tradycyjne utwory liryczne lub epickie. Akynowie rywalizują między sobą w zawodach znanych jako //ajtys//, podczas których prezentują swoje umiejętności.
 ===== Demografia ===== ===== Demografia =====
 +<WRAP 315px right>
 +|{{:669px-jewish_children_with_their_teacher_in_karagand.jpg?300|Rabin z dziećmi w Karagandzie}}|
 +|Rabin z dziećmi w Karagandzie|
 +|{{:kazakh_shepard_with_dogs_and_horse.jpg?300|Kazachski pasterz}}|
 +|Kazachski pasterz|
 +</WRAP>
 Demografia Kazachstanu jest bardzo zróżnicowana. Spośród blisko 16 mln mieszkańców Kazachstanu największe grupy etniczne stanowią Kazachowie –blisko 65% oraz Rosjanie – ponad 25% oraz Żydzi (12%). Islam sunnicki wyznaje 27% społeczeństwa, natomiast wyznawcy prawosławia stanowią 44% (ogólnie chrześcijanie stanowią ponad 59% społeczeństwa). Wielu Żydów i katolików przybyło do Kazachstanu po ustanowieniu monarchii, wtedy też emigrowała znaczna część muzułmanów. Demografia Kazachstanu jest bardzo zróżnicowana. Spośród blisko 16 mln mieszkańców Kazachstanu największe grupy etniczne stanowią Kazachowie –blisko 65% oraz Rosjanie – ponad 25% oraz Żydzi (12%). Islam sunnicki wyznaje 27% społeczeństwa, natomiast wyznawcy prawosławia stanowią 44% (ogólnie chrześcijanie stanowią ponad 59% społeczeństwa). Wielu Żydów i katolików przybyło do Kazachstanu po ustanowieniu monarchii, wtedy też emigrowała znaczna część muzułmanów.
 ==== Religie Kazachstanu ==== ==== Religie Kazachstanu ====
Linia 61: Linia 70:
  \\  \\
 Obwody (w nawiasie podana stolica): Obwody (w nawiasie podana stolica):
-  * obwód akmolski (Kokszetau) +  * [[Obwód akmolski]] ([[Kokszetau]]
-  * obwód aktiubiński (Aktobe) +  * [[Obwód aktobski]] ([[Aktobe]]
-  * obwód ałmaacki (Tałdy Kurgan) +  * [[Obwód ałmaacki]] ([[Tałdy Kurgan]]
-  * obwód atyrauski (Atyrau) +  * [[Obwód atyrauski]] ([[Atyrau]]
-  * obwód karagandzki (Karaganda) +  * [[Obwód karagandzki]] ([[Karaganda]]
-  * obwód kustanajski (Kostanaj+  * [[Obwód kustanajski]] ([[Kustanaj]]
-  * obwód kyzyłordyński (Kyzyłorda) +  * [[Obwód kyzyłordyński]] ([[Kyzyłorda]]
-  * obwód mangystauski (Aktau) +  * [[Obwód mangystauski]] ([[Aktau]]
-  * obwód pawłodarski (Pawłodar) +  * [[Obwód pawłodarski]] ([[Pawłodar]]
-  * obwód południowokazachstański (Szymkent) +  * [[Obwód południowokazachstański]] ([[Szymkent]]
-  * obwód północnokazachstański (Petropawł) +  * [[Obwód północnokazachstański]] ([[Petropawł]]
-  * obwód wschodniokazachstański (Öskemen) +  * [[Obwód wschodniokazachstański]] ([[Öskemen]]
-  * obwód zachodniokazachstański (Orał) +  * [[Obwód zachodniokazachstański]] ([[Orał]]
-  * obwód żambylski (Taraz)+  * [[Obwód żambylski]] ([[Taraz]])
  
 Miasta wydzielone: Miasta wydzielone:
  
-    * Ałma Ata +    * [[Ałma-Ata]] 
-    * Astana +    * [[Astana]]
-    * Bajkonur+
 ===== Geografia ===== ===== Geografia =====
 ==== Ogólne położenie ==== ==== Ogólne położenie ====
Linia 94: Linia 102:
 Północne obrzeże Kazachstanu leży w strefie lasostepu – na czarnoziemach spotyka się tu zagajniki brzozowo-osikowe, a na piaskach – sosnowe. Poza tym lasy spotyka się tylko wysoko w górach na obrzeżach kraju. Centralny równoleżnikowy pas kraju zajmują stepy – część Wielkiego Stepu eurazjatyckiego. Na południu stepy te przechodzą w półpustynie z dużym udziałem słonych bagien, częściowo pozbawionych roślinności. Na południe od pasa półpustyń leżą pustynie gliniaste i piaszczyste (Kyzył-kum, Mujun-kum), które łącznie zajmują 2/3 powierzchni państwa.\\ Północne obrzeże Kazachstanu leży w strefie lasostepu – na czarnoziemach spotyka się tu zagajniki brzozowo-osikowe, a na piaskach – sosnowe. Poza tym lasy spotyka się tylko wysoko w górach na obrzeżach kraju. Centralny równoleżnikowy pas kraju zajmują stepy – część Wielkiego Stepu eurazjatyckiego. Na południu stepy te przechodzą w półpustynie z dużym udziałem słonych bagien, częściowo pozbawionych roślinności. Na południe od pasa półpustyń leżą pustynie gliniaste i piaszczyste (Kyzył-kum, Mujun-kum), które łącznie zajmują 2/3 powierzchni państwa.\\
 Ten pierwotny układ roślinności został znacząco zaburzony przez człowieka, zwłaszcza w czasach najnowszych. Znaczną część stepów zajęto pod uprawy rolne, które jednak wymagają sztucznego nawadniania. Ten pierwotny układ roślinności został znacząco zaburzony przez człowieka, zwłaszcza w czasach najnowszych. Znaczną część stepów zajęto pod uprawy rolne, które jednak wymagają sztucznego nawadniania.
 +==== Galeria ====
 +|{{:800px-kazakhstansteppekalvisvitolins.jpg?300|Step zimą}}|{{:800px-steppe_of_western_kazakhstan_in_the_early_spring.jpg?300|Step wiosną}}|{{:altynemeil.jpg?300|Step}}|
 +|Step kazachski zimą|Step kazachski wiosną|Step w okolicach Ałtynu|
 +|{{:800px-kazakhstan_altay_2.jpg?300|Ałtaj}}|{{:800px-astana-steppe-7749.jpg?300|Step}}|{{:800px-ilipicture.jpg?300|Jurta}}|
 +|Ałtaj Kazachski|Step w okolicach Astany|Jedna z jurt|
 ===== Zobacz też ===== ===== Zobacz też =====
-  * [[Mongolia]]+  * [[Miasta w Kazachstanie]] 
 +  * [[wielkie_imperium_mongolskie|Wielkie Imperium Mongolskie]]
   * [[Państwa Świata]]   * [[Państwa Świata]]
 +  * [[Lista artykułów na medal]]
kazachstan.1298209165.txt.gz · ostatnio zmienione: 2011/02/19 22:00 (edycja zewnętrzna)