Mongolopedia Wolna Encyklopedia

Napisz więc to, co widziałeś, i to, co jest, i to, co potem musi się stać.

Narzędzia użytkownika

Narzędzia witryny


moldawia

To jest stara wersja strony!


Mołdawia

Republica Moldova
Republika Mołdawii
FlagaHerb
HymnLimba noastră (Nasz język)
Język urzędowymołdawski (rumuński)
Języki używanerosyjski, ukraiński, gagauski
StolicaKiszyniów
Ustrój politycznyrepublika
Głowa państwaVladimir Voronin
Szef rząduZinaida Gerceanii
Powierzchnia33 843 km²
Ludność4 324 450
Gęstość zaludnienia128 osób/km²
Walutalej mołdawski (MDL)
Religia dominującaprawosławie
Strefa czasowaUTC +2 – zima
UTC +3 – lato
Domena internetowa .md
Kod samochodowy MD
Kod telefoniczny +373

Mołdawia- państwo położone we wschodniej Europie, graniczy z Rzeczpospolitą, Naddniestrzem i Unią Europejską.

Ustrój polityczny

Mołdawia jest oficjalnie republiką parlamentarną (tak stanowi konstytucja kraju z 1994 nowelizowana w 2003). W praktyce obyczaje polityczne odbiegają od wzorców europejskich.

Na czele państwa stoi prezydent, wybierany przez parlament większością 3/5 głosów (tak jest od 2001, wcześniej głowa państwa wybierana była przez obywateli, a ustrój miał charakter parlamentarno-prezydencki). Prezydent przyjmuje ambasadorów, wysyła przedstawicieli Mołdawii do obcych państw, ratyfikuje umowy międzynarodowe, reprezentuje państwo na zewnątrz. Ma prawo mianowania premiera po każdych wyborach parlamentarnych, podpisuje ustawy, które może odesłać do Trybunału Konstytucyjnego, w szczególnych przypadkach zachowuje prawo weta wobec parlamentarnych przedłożeń. Prezydent nadaje także obywatelstwo cudzoziemcom, stosuje prawo łaski, a także posiada specjalne uprawnienia w dziedzinie wojskowości.

Ogółem spraw kieruje w Mołdawii prezes rady ministrów, wybierany przez parlament bezwzględną większością głosów. Stoi on na czele rządu, który podlega parlamentowi i może być przez niego odwołany.

Parlament liczy 56 członków.

Historia

Geografia

Mołdawia zajmuje międzyrzecze Dniestru i Prutu (Besarabia). Powierzchnia równinna, pocięta głębokimi dolinami rzecznymi i wąwozami. Występuje kras. Średnia wysokość terenu to 147 m. Ponad 75% powierzchni na wysokości poniżej 200 m.

Większość powierzchni kraju zajmuje Wyżyna Besarabska, w której skład wchodzą m.in.: Wyżyna Naddniestrzańska (najwyższy punkt 349 m n.p.m.), Wyżyna Środkowomołdawska (430 m n.p.m.) i Wyżyna Tyhecka (301 m n.p.m.). Południowych granic kraju sięga Nizina Czarnomorska.

Klimat umiarkowany kontynentalny, na południu suchy, ze stosunkowo łagodną zimą i długim gorącym latem. Średnia temperatura w styczniu od –5 °C na północy do –3 °C na południu, w lipcu odpowiednio 19 °C i 22 °C (w Kiszyniowie absolutne minimum –30 °C, maksimum 39 °C). Roczna suma opadów 400 mm na południu do 560 mm na północy. Opady głównie wiosenno-letnie o charakterze ulew. Pokrywa śnieżna ustala się jedynie podczas najchłodniejszych zim. Przeważają wiatry północno-zachodnie. Zimą częste odwilże.

Rzeki: Dniestr (długość w granicach Mołdawii 657 km) z dopływami Stary Reut, Byk i Botna oraz Prut (graniczna na dł. 695 km) należą do dorzecza Morza Czarnego. W części wyżynnej zachowały się dąbrowy (lesistość kraju ok. 9%), nad rzekami – lasy łęgowe. Stepy (od kwietnych po ostnicowe) zostały niemal w całości zaorane (gleby czarnoziemne). Rezerwat Kodry (ponad 5 tysięcy ha) utworzony 1971 dla ochrony kompleksu lasów liściastych (dąb, jesion, grab, buk, lipa). Pod ochroną aklimatyzowane maral i jeleń.

  • Całkowita granica lądowa: 1389 km
  • Długość wybrzeża: nie ma dostępu do morza, jest oddalona od niego jednak o zaledwie około 10 kilometrów.
  • Długość granic z sąsiadującymi państwami: Unia Europejska 450 km, Naddniestrze 657 km, Polska 282 km
  • Najwyższy punkt: Dealul Bălăneşti 430 m n.p.m.
  • Najniższy punkt: dolny Dniestr 2 m

Demografia

Gospodarka

To najbiedniejszy kraj w Europie, jest słabo rozwinięty, silnie uzależniony od importu paliw i surowców. Szacuje się, że 90% społeczeństwa żyje poniżej minimum egzystencji. Reformę gospodarki hamują konflikty na tle politycznym i narodowym. Większa część ziemi należy do kołchozów i sowchozów (własność prywatna obejmuje ok. 9% areału upraw). Susze i inne klęski żywiołowe (huragany, powodzie) powodują duże straty w produkcji rolnej. Pogłębia się kryzys energetyczny.

Rolnictwo

Powierzchnie rolne zajmują 66% powierzchni kraju. Głównie zboża: pszenica, kukurydza i jęczmień. Rośliny przemysłowe: słonecznik, buraki cukrowe, tytoń, rośliny oleiste. Ważną rolę odgrywa uprawa winorośli, drzew owocowych i warzyw. Hodowla bydła, trzody chlewnej, owiec i kóz, drobiu oraz jedwabników.

Infrastruktura

Długość linii kolejowej 1455 km, dróg samochodowych (łącznie z miejskimi) 15,5 tys. km (z tego o twardej nawierzchni 12,8 tys. km), żegluga na Dniestrze. Międzynarodowy port lotniczy Kiszyniów, i kilka innych mniejszych w kraju.

Kultura

Zobacz też

moldawia.1329567012.txt.gz · ostatnio zmienione: 2012/02/18 11:10 (edycja zewnętrzna)