Wyprawy Mongołów do Narni- motyw literacki występujący w twórczości autorów mongolskich Czwartej Ery, mówiący o wyprawach łupieżczo-handlowych armii mongolskiej na Odwrotną Stronę Świata, szczególnie do Hrabstwa Narstanu. Wg oficjalnych dokumentów Imperium, żadna z takich wypraw nigdy nie miała miejsca, a Wielki Chan nie jest zainteresowany podbojem Odwrotnej Strony, dopóki Nasza Strona nie uzna Jego zwierzchnictwa.

Wyprawa na Odwrotną Stronę jest tematem kilku dzieł, zarówno literackich, jak i plastycznych; ilustracja na dany temat zajmuje jedną z pierwszych kart Almanachu wiedzy o Mongolii.

Wyprawy Mongołów do Narni to pierwszy temat umieszczony w I Tomie Almanachu. Na dwóch sąsiednich stronach umieszczono obrazek przedstawiający sposób przedostania się na Odwrotną Stronę, a także mongolskie wyobrażenia na temat jej mieszkańców.

Wyprawy Mongołów do Narni

Na rysunki widzimy dwie strony świata: Naszą i Odwrotną. Po Naszej Stronie przedstawiono mongolski okręt stojący na kotwicy przy samej krawędzi. Jego ładownie wypełnione są niewolnikami. Na bocianim gnieździe widać marynarza z przesadnie dużą lunetą. Żagiel przyzdobiony jest głową smoka. Na dziobie grupa marynarzy ciągnie liny, podtrzymując pal wbity w dno morskie, a służący do przedostania się na Odwrotną Stronę.

Pal wbity jest pod kątem takim, że jego wierzchołek znajduje się poza krawędzią świata. Z jego końca zwisa lina, na której spuszcza się śmiały mongolski marynarz. Kiedy znajdzie się po Odwrotnej Stronie, wypuszcza z łuku strzałę z przywiązaną liną, dzięki czemu może przyciągnąć się do powierzchni morza. Na obrazku widać Mongoła strzelającego, przyciągającego się oraz bezpiecznie płynącego do narnijskiego brzegu. Umieszczono także postać spadającą w otchłań, z komentarzem nie wszystkim udaje się przeskoczyć.

Na Odwrotnej Stronie pokazano mongolskich wojowników niosących klatki pełne niewolników na sprzedaż. Mijają oni dziwne drzewa Narni o fantazyjnych kształtach i niepokojącym wyglądzie. Procesja dociera do zamku Hrabiego Narni; on sam jest przedstawiony w oknie. W bramie stoi fauni gwardzista, a na wieżach powiewają flagi.

Temat obrazu jest fantazją autora: Mongołowie nigdy nie próbowali przedostać się w ten sposób na Odwrotną Stronę. Taki sposób byłby zbyt niebezpieczny, a nadto jego wykonanie może być niemożliwe: nie jest znana odległość od krańca świata ani grubość Ziemi, możliwe więc, że Mongołowie nie posiadają okrętu na tyle dużego, by odbyć długi rejs do krawędzi świata i zabrać odpowiednio długą linę, by móc się przedostać. Sam sposób przejścia jest niezwykle nieefektywny, gdyż wymaga pojedynczego przedostawania się wzdłuż krawędzi.

• Geografia
• Kultura Trzeciego Świata